De afgelopen weken is er in Duitsland veel rumoer ontstaan nadat een landelijk onderzoek uitwees dat in verschillende partijen vis een te hoge waarde aan chloraat was aangetroffen. Dit heeft ertoe geleid dat verschillende partijen op de RASFF-lijst zijn komen te staan (8 meldingen afgelopen maand) en de vis van de markt is gehaald. De vraag is echter wat nu precies de norm is voor chloraat in visproducten, nu dit niet duidelijk blijkt uit de huidige wetgeving.
Chloraat werd voorheen als pesticide gebruikt, maar is nu verboden (EU verordening No 396/2005). Het algemene maximumgehalte van 0,01 mg/kg voor chloraat in levensmiddelen wordt hierin genoemd. Er is echter geen specifieke waarde voor visproducten bepaald.
De verordening aangaande de algemene beginselen en voorschriften van de levensmiddelenwetgeving (EG nr. 178/2002) stelt in artikel 14 onder andere dat levensmiddelen alleen op de markt mogen worden gebracht indien ze veilig zijn (onschadelijk voor de gezondheid en geschikt voor menselijke consumptie).
Op 23 juni 2015 heeft EFSA een risicobeoordeling voor chloraat gepubliceerd (Risks for public health related to the presence of chlorate in food). EFSA heeft toxicologische referentieniveaus afgeleid voor het acute en chronische risico van chloraat. De door de EFSA vastgestelde acute referentiedosis (ARfD) is 0,036 mg per kg lichaamsgewicht. Deze waarde wordt door de Duitse autoriteit als richtlijn gebruikt.
Via deze link kan de EFSA publicatie geraadpleegd worden.
Omdat nu niet duidelijk is hoe, of en op welke waarde er gecontroleerd wordt binnen de EU, is er veel onduidelijkheid hoe om te gaan met chloraat in vis. Binnen AIPCE-CEP en SIPA proberen we vanuit de VIV meer duidelijkheid te verkrijgen rondom dit vraagstuk. Ook wordt gekeken of bij de afdeling toxicologie van de Universiteit van Wageningen meer informatie ingewilligd kan worden rondom dit onderwerp.
De meest voor de hand liggende bron van chloraat ligt in het gebruikte proceswater binnen de verwerking van het product. In veel landen wordt natriumhypochloriet als oplossing gebruikt in proceswater. De optimale opslagtemperatuur blijkt te liggen tussen de 16-18 graden. Wanneer natriumhypochloriet wordt blootgesteld aan hogere temperaturen, wordt chloraat gevormd. Deze stof kan hierdoor teruggevonden worden in visproducten. De VIV raadt haar leden aan hun producenten erop te wijzen dat ze de te gebruiken natriumhypochloriet niet blootstellen aan te hoge temperaturen, om zo chloraat vorming te voorkomen.